donderdag 31 maart 2011

Muziek: Dazzled Kid - Everlasting Holiday

Ik twente, jij twentet, hij twentet, wij twenten, ik twentete, jij twentede, hij twentede, wij twenteden, ik heb getwented.

"Geniet van al het moois. Beleef het gastvrije Twente, landgoed van Nederland. Twente jezelf." Een rustige stem praat rustig op je in, terwijl te zien is hoe een blonde vrouw over een groen landgoed loopt, en daar een wit paard ziet staan, waar ze later op plaats neemt. Zonder zadel of hoofdstel, in haar zomerjurk. Kijk haar gaan, genieten van al dat moois in Twente, 'landgoed van Nederland'. Ze twentet zichzelf. Het is riskant een nieuw werkwoord uit te vinden. "Zal ik jouw lekker twenten dit weekend?" Voor je die zin gebruikt zou ik me er eerst van verzekeren dat de persoon in kwestie bekend is met het reclamespotje. Als hij of zij dat niet is, zou het zomaar kunnen dat je keihard voor je muil wordt getwented.

Twente, de streek tussen Regge en Dinkel. Jaren geleden, nadat m'n oma was overleden, werd het gedeelte van het huis waarin zij woonde ietwat verbouwd, om het als vakantiehuis te kunnen verhuren. En dat ging best goed. Een paar jaar lang kwamen gezinnen en pensionado's naar Zuid-Twente om enkele dagen of weken zichzelf eens goed te twenten. Ze gingen fietsen, kilometers fietsen. En reden met Bello, het stoomtreintje. Ze keken naar de koeien, varkens, kippen, pauwen en pony's op de boerderij. De kinderen speelden soms met ons. Paardrijden, voetballen, in bomen klimmen. Spelen met echte Tukkerskinderen, ook dat is twenten.

Later begonnen we de ruimte te verhuren aan mensen die langer dan een paar weken onderdak zochten. Mensen die een huis zochten of aan het bouwen waren. En dat was een stuk rustiger, maar ook een stuk minder belastend. Soms waren er nog mensen die belangstelling hadden voor onze dieren, en soms ook hielpen met klusjes rondom het huis en op de boerderij. Maar met toerisme had het weinig meer te maken. Wel hielden we er onze huidige 'knecht' aan over. Sinds hij hier rond zijn vierde tijdelijk woonde, komt hij mijn vader, de hobby-boer, bijna elke zaterdag bijstaan in zijn activiteiten. Net als in de voetballerij begint het opleiden van talenten op steeds jongere leeftijd. Hij is dertien nu, we moeten uit gaan kijken voor scouts en onbetrouwbare zaakwaarnemers.

Het is leeg nu, bij oma. Een paar weken terug trok de laatste huurder er uit. Het begint voorjaar te worden, ook rondom de boerderij is dat te zien. Alles wordt groener, en toen ik maandag het pad voor de stal aan het schoonmaken was onder de toeziende ogen van de koeien, zag ik onze pony's in de wei grazen. Twee ervan zijn grotendeels wit. Het zijn geen paarden, maar toch zou ik een eventuele blondine afraden om er zonder zadel of hoofdstel op plaats te nemen. Ze zou er onverbiddelijk vanaf getwented worden.

"I know a place where people fall in love"



PS. Het reclamespotje is te vinden op twentejezelf.nl en hieronder. Het is volgens mij een initiatief van de de VVV's in de streek.
'Twenten' is natuurlijk niet het eerste 'verzonnen' werkwoord. Afgelopen jaren had je al het ontvrienden en het swaffelen. Een ander, en veel ouder, voorbeeld is epibreren, in de wereld geholpen door Simon Carmiggelt. De schoonheid van epibreren is dat het in principe niks, en daarom alles kan betekenen. Epibreren heeft een eigen wikipediapagina.

woensdag 23 maart 2011

Muziek: Joe Jackson - Real Men

"Mannen van Nederland, opgelet! Dít is een echte man..." Rambo komt op tv deze week, en de stem in de aankondiging spreek de mannen van ons land gebiedend toe: echte mannen schieten met machinegeweren en bazooka's en peuteren kogels uit hun schotwonden met hun zakmes (zoals mijn peetoom altijd zegt: "zonder kniepmes bu'j ma 'n halve keal"). En op Veronica is sinds deze week Men Liberation Front te zien, afgekort M!LF, met dat uitroepteken zo strategisch geplaatst. M!LF wil de vervrouwelijking van de Nederlandse man een halt toe roepen. Hoe ze dat willen doen? Ik heb geen idee. Want tijdens M!LF was ook de film "Ace Ventura, pet detective" te zien, en ik kan er geen genoeg van krijgen om te zien hoe Jim Carrey zijn auto parkeert.

Bierreclames zetten al jaren de toon als het gaat om het beschermen van het man zijn. Vrouwen krijgen een inloopkast, mannen een inloop-koelkast (of een met pootjes). Zo hoort dat. In de wereld van deze spotjes is de metroseksuele man (i.e. David Beckham en zijn volgelingen) mijlenver weg. David Beckham verfde zijn haren, lakte zijn nagels en droeg een string, hij was de man die 'zijn vrouwelijkheid niet ontkende maar omarmde'. Hij dronk ook vast geen bier. Bierreclamemannen hebben daar niks mee op. Ze drinken bier, eten vlees en kijken naar actiefilms, sport, auto's, billen, borsten en naar andere mannen die van alles kunnen met bierflesjes. Aldus de bierbrouwers.

Ondertussen weet ik niet meer wat echte mannen zijn, en het zal me een zorg zijn. Er zijn teveel dingen in de wereld die je mooi of verschrikkelijk kunt vinden. Ik ben nog nooit gedwongen om een string te dragen of mijn nagels de lakken, of verplicht een film van Sylvester Stallone of Jean-Claude Van Damme of een Formule 1-race in zijn geheel uit te kijken. Tot mijn grote vreugde. Ik heb een zakmes, maar Rambo zoekt het maar uit. Met z'n haarbandje.


"What's a man now - what's a man mean
Is he rough or is he rugged
Is he cultural and clean
Now it's all changed - it's got to change more
'Cause we think it's getting better
But nobody's really sure"



PS. Vertaling van de uitspraak van mijn oom, voor wie er nog niet uit kwam: zonder zakmes ben je maar een halve man.
David Beckham en z'n imago heb ik nooit helemaal vertrouwd. Hij had een aardige trap in het rechterbeen. Maar alle kapsels, tatoeages en tierelantijntjes? Volgens mij weten zijn vrouw en boekhouder daar meer vanaf.
Tot slot nog wat filmpjes van bierreclames, omdat ze soms best fijn zijn.





"Ej jongens, zijn jullie nog niet begonnen?"
En rest vind je zelf maar op YouTube

donderdag 17 maart 2011

Muziek: Herman Finkers - Liever Dan Geluk

En ineens was hij daar zaterdag weer: Herman Finkers. Op TV. Finkers is een held. Een beetje Twentenaar met enig respect voor zijn regionale culturele achtergrond kan in ieder geval één Finkers-citaat opdreunen. Je weet wel, over Almelo en dat stoplicht. De Almeloër maakte in de jaren tachtig en negentig (van de vorige eeuw) furore als cabaretier met gortdroge humor. Zijn shows hadden geen boodschap of moraal, het ging om de grappen, in de vorm van woordspelingen, kromme redeneringen en bijdehante visuele trucs. Zijn stijl werd in een ckv-boekje "nieuwe lulligheid" genoemd. Niet de meest vleiende naam, want zoals Herman zelf zegt: "ik ben er mij eentje."

Maar in het begin van het afgelopen decennium (de jaren nul, het klinkt nog steeds wat onwennig) werd bekend dat er bij Finkers leukemie geconstateerd was. Toen was hij al even gestopt met het optreden. Hij speelde daarna in Van Jonge Leu en Oale Grond, een dialectsoap op TV Oost die vooral de moeite waard was omdat Finkers er in mee speelde. Maar in 2007 kwam hij weer terug met een show, Na de pauze. Die kaarten gingen hárd, en vooral in de Twentse theaters was er geen stoel meer te krijgen. Maar een vriend dook eens op het internet, en kwam op de proppen met een kaarten in Den Bosch. Maar jonge fans die nog geboren moesten worden toen Finkers voor het eerst op tv was, moeten zo'n kans grijpen.

Thuis werd de nukkige videorecorder aangeslingerd als er een show van Finkers werd uitgezonden. In de brugklas trof ik meer Finkers-fanaten, en in de keet werd Finkers citeren een sport en een vriend kocht de dvd-box. Dus we wisten niet hoe snel we die trein in moesten komen. We zagen Finkers, live! Het ging soms over leukemie, en dat was ongemakkelijk. Maar hij maakte het goed, al die diepgang, met enkele fraaie grappen die alleen uit zijn hoofd kunnen kruipen. Na afloop togen we snelwandelend door de stad om de laatste trein terug te halen. In de trein was het stil, de boel moest nog inwerken.

Zaterdag kwam vanaf de tv echter alles weer binnen. Carnaval in Finkers zijn nieuwe gehucht, schaatsen kijken met zijn vrouw, een feestje bij een homostel in Amsterdam ("Vaklui!"). Het was nog steeds serieuzer dan Finkers ooit was geweest, maar het was hem, onmiskenbaar. Thuis ging de recorder weer aan (inmiddels een harde schijf, maar nog immer met nukken). En in het café werd hij weer geciteerd: "Knap eigenlijk hè, dat ze vroeger wereldkampioen werden op houten schaatsen."

"...Hoe harder ze beweert:
'Heb me lief, heb lief
van eind mei tot eind mei'
En dat mooi karwei
bedacht de lieve heer voor mij"



PS. let op het begin: "nog 'n moal?" - "Sure, why not"
En ook Daniel Lohues is er, zie je hem? Nog zo'n held. 29 april ga ik 'm zien.
De show Na de pauze is volgens mij ook te zien op YouTube, en op dvd te bestellen. Hier het stukje over carnaval, en dat over zijn vrouw:



woensdag 9 maart 2011

Muziek: I Am Kloot - Proof

In een TED-talk oppert ene Steven Johnson dat in cafés een belangrijke rol speelden in de Verlichting (de periode rond 1650 waarin in een jaar tijd meer goede ideeën ontstonden dan in alle middeleeuwen bij elkaar). Dat had twee redenen: met de invoering van cafés gingen mensen thee en koffie drinken in plaats van alcohol, wat tot dan toe veiliger was dan het drinken van water uit sloten en putten. Mensen gingen over van een constant aangeschoten toestand over naar een wakkerheid van geest gestimuleerd door de invloed van cafeïne. De tweede reden was dat mensen in cafés met deze verscherpte toestand samenkwamen om hun ideeën met elkaar te delen. Met die ideeën werd wat geouwehoerd en geflikflooid, en zo ontstonden er nieuwe, soms betere, ideeën, waarmee de mensen naar huis gingen. Aldus Johnson, die vervolgens doorgaat met vertellen waar goede ideeën vandaan komen.

We zijn nu enkele eeuwen verder, en het patroon lijkt binnenstebuiten gekeerd: hele dagen slurpen we koffie of thee naar binnen. Onder het genot van deze dranken wordt er vergaderd, overlegd en gebrainstormd om tot betere ideeën te komen. Soms zijn we dagen achtereen nuchter, wakker en scherp door onthouding van alcohol en het nuttigen van cafeïne houdende dranken. En 's avonds en in het weekend mogen we naar het café om alcohol te drinken. Koffie en thee zie je daar nog maar sporadisch, maar ideeën worden er nog steeds gedeeld. Dat nog wel.

De ideeën die nu ontstaan in het café halen echter vaak de volgende dag niet. En dat leek me jammer. Maar toen bedacht ik me dat er altijd iemand is die, vaak tegen wil en dank, nuchter getuige is deze in alcohol gemarineerde brainstormsessies: de barman (of barvrouw, het was Internationale Vrouwendag deze week, dus laat ik uitkijken). Ik vroeg me af waarom geen van deze mensen wat deed met deze onmetelijke bron van ideeën en wijsheid. Zou er iets als een beroepsgeheim zijn? Dus ben ik zelf eens op gaan letten. Ik zat er toch.

Het viel niet mee. Tussen al het gefilosofeer over lokaal, regionaal, nationaal en internationaal voetbal, biljart, politiek, vrachtwagens, auto's en het weekendmenu van vorige week zijn originele ideeën schaars gezaaid. Toch hoorde ik er een paar die ik onthouden heb. Ik zal er twee hier met u delen. Het eerste was het concept om van een uit gebruik geraakte discotheek in de buurt een hoerentent te maken gemodelleerd naar McDonalds. Inclusief een variant op de McDrive, want dat zou goed inspelen op de nog aan te leggen nieuwe rijksweg. Het tweede was een theorie over verliefdheid: je zou pas zeker weten dat je verliefd was als je vreemd was gegaan en er spijt van had. Dan pas, anders niet.

Een ander voorbeeld is mijn bijnaam, die jaren geleden ontstond op een avond in het café. In enkele uren tijd evolueerde mijn naam zich van Han naar Ham, van Ham naar Ham Kaas, van Ham Kaas naar Kaas. Han Kaas was het. Volslagen logisch, als je de tosti's die tussendoor gegeten werden in het achterhoofd houdt. En Kaas hield stand. Maar over het algemeen hebben ideeën in het café een beperkte houdbaarheidsdatum. Een uur of wat, dan gaan we naar huis om te slapen. En nog wat later staan we op, met koffie.

"Hey, could you stand another drink
I'm better when I don't think"



PS. Jawel, dit nummer heb ik eerder gebruikt... and I like it.
Tedtalks zijn een soort colleges waarin aan wetenschap gerelateerde ideeën worden gepresenteerd. Ze worden verspreid op internet op YouTube en als podcasts. Voor de Verlichting verwijs ik naar Wikipedia. Hier de Tedtalk van Johnson, voor de die-hards die een ruim kwartier over hebben:

woensdag 2 maart 2011

Muziek: Metallica - All Nightmare Long

Ik ben geen getalenteerd slaper. Ik doe er te lang over om in slaap te geraken, om er uren later te lang over te doen om er met enig fatsoen uit te komen. Als kind al leek het me niet eerlijk: 's avonds was er zoveel meer te beleven dat 's ochtends vroeg. Waarom was het voor acht uur kinderbedtijd als daarna pas het voetbal begon? En het was fijn om te lezen 's avonds. Geen boeken, dat kwam later pas, maar wel folders met daarin de laatste speelgoedtrekkers. Het blaadje met kleine MF's, Fords, Renaults en Landini's op mijn kussen en het nachtlampje aan fantaseerde ik over een reusachtige eigen boerderij. 's Nachts droomde ik erover, om de volgende dag wakker te worden en kwaad te zijn omdat iemand mijn foldertje verkreukeld naast mijn kussen had gelegd.

Maar niets is zo vervelend als je wel wilt maar niet kunt slapen. En dat gebeurt er als je enge films kijkt. Of nee, films die je eng vindt, er is een verschil. Ik lag namelijk niet wakker van wrede slachtpartijen of door de duivel bezeten kleine meisjes. Ik lag wakker na het zien van Edward Scissorhands. Edward Scissorhands is een film over Edward, een jongeman met, inderdaad, scharen in plaats van handen. Het plot deed er wezenlijk niet zoveel toe, want het ging om het beeld: de bleke Johnny Depp met littekens, zwarte haren, ogen en kleren, met al dat scherpe metaal aan het eind van zijn armen. Nachten lag ik wakker, ik zag de donkere ogen kijken en de scharen blinken in het donker.

Pas jaren later keek ik de film opnieuw, en ik geloofde mijn ogen niet. Edward Scissorhands is een sprookje. Edward is een lieve, maar onbegrepen jongen. Met zijn scharen kan hij honden en heggen trimmen, voor kapper spelen en ijssculpturen maken. Een groot deel van de film is een vrolijk gesnipper van zijn scharen. Ik zal het verloop van de film niet verder verklappen, maar toen hij dit keer afgelopen was sliep ik prima. Zonder Farming Toys-folder onder mijn kussen inmiddels.

"'Cause we hunt you down without mercy
Hunt you down all nightmare long"



PS. Edward Scissorhands kwam uit in 1990, en werd geregisseerd door Tim Burton. Deze man deed onder ander ook twee Batmanfilms, Alice in Wonderland en Sjakie en de Chocoladefabriek.